AGİADın iş dünyasını Adanada buluşturan toplantı apıldı. Toplantıya Adana Valisi Mustafa Büyük, Adana Cumhariyet Başsavcı Ali Yeldan, Seyhan Belediye Başkanı Zeydan Karalar, Yüreğir Belediye Başkanı Mahmut Çelikcan, Vergi Dairesi Başkan Vekili Ahmet Tunalı, Sanayi Odası Başkanı Zeki Kıvanç, Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç, Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi Başkanı Bekir Sütçü ile kamu kurumlarının yetkilileri, sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ve iş adamları katıldı.
7 HAZİRANDAN SONRASI GERİLİM FİLMİ GİBİYDİ
Toplantının açış konuşmasını yapan AGİAD Başkanı Sefa Noyaner, bahar aylarından itibaren başlayan seçim süreci ardından da olumsuzlukla sonuçlanan koalisyon görüşmeleri, akabinde meydana gelen terör olayları, döviz kurlarındaki tarihi zirveler ile siyasi ve ekonomik istikrarsızlığın iş dünyası üzerinde tam bir "gerilim filmi etkisi yarattığı benzetmesini yaptı.
Turizm iptalleri yaşandığını, büyüme hızının yavaşladığını kaydeden Noyaner, İstihdam üretim ve yatırımda düşüşler, ihracatta ise yüzde 8e varan gerilemeler söz konusu oldu. Türkiye 2023 hedeflerinden uzaklaşan bir tablo gösterdi. dedi.
İŞ DÜNYASI UMUTLANDI
2023 vizyonunda Türkiye Cumhuriyeti'nin hedefinin 500 milyar dolar ihracat, kişi başı 20-25 bin dolar gelir ve 2 trilyon değerle dünyanın ilk 10 büyük ekonomisi arasına girmek olduğunu vurgulayan Noyaner, 1 Kasımdan sonra ülkeyi 13 yıldır yöneten iktidarın tek başına yeniden göreve gelmesi, hükümet yeklilerimizin ekonomik reformlara devam edeceğini ve bunları gerçekleştireceğini ifade etmeleri iş dünyası olarak bizi umutlandırdı. 2023 vizyonu için ülke olarak kurlarda istikrar sağlamış, cari açıkla mücadele eden, istihdam ve yabancı yatırımcıyı çeken güçlü destek sunan; marka, inovasyon ve arge odaklı yüksek katma değerli yeni bir döneme adım atılmasını bekliyoruz. 2023 vizyonu için şehrimizde ve ülkemizde tekrar birinci gündem maddesinin ekonomi olmasını arzuluyoruz. diye konuştu.
SÜTCÜ; YATIRIMCIYI AOSBYE ÇAĞIRDI
Noyanerden sonra konuşan Adana Organize Sanayi Bölgesi Bekir Sütcü ise Türkiyenin 290 OSB içinde 5.sıraya giren Adana OSBnin 500e yakın firmayla faaliyetini sürdürdüğünü kaydetti. Sütçü, AOSBnin üstün yatırım avantajlarına sahip olduğunu belirterek, Yeni gelişme sahamız içinde metrekaresi 150 TLye arsa sağlıyoruz diyerek yatırımcıları Adana Organize Sanayi Bölgesinde yatırım yapmaya çağırdı.
BİLGİÇ,REFORMLAR YAPILMALI
Adana Ticaret Borsası Başkanı Şahin Bilgiç de 2015 yılının seçimler nedeniyle kayıp bir yıl olduğunu, 2016da kayıplarının telafisinin bir anda mümkün olmasa bile alınacak önlemler ve iş aleminin beklediği reformlarla sıkıntıların atlatılabileceğini vurguladı. Bilgiç, ekonomide güven arttırıcı önlemlerin alınmasının zorunluluğunu da dile getirdi.
GÖKÇE; TÜRKİYENİN İKİLEMİ
Konuşmalardan sonra ünlü ekonomist, yazar Dr. Deniz Gökçe, son bölümü interaktif olarak gerçekleşen bir söyleşi gerçekleştirdi. Gökçe, 2009 yılında ABDden Avrupaya yayılan krizin Türkiyeye de sıçradığını, ekonominin 4.7 oranında daraldığını kaydederek, 2010-2011 yıllarında 8.9 büyüdük. Halbuki Türkiyenin normal büyüme hızı yüzde 5 idi. Üretim için ithalat da artınca Türkiyenin cari açığı 77 milyar dolar gibi tarihi bir rekora geldi. Bunun üzerine büyümeyi yavaşlattık. 3-3,5 oranına çektik Bu kez de işsizlik arttı. Tarım dışı işsizlik oranı yüzde 12lere çıktı. Hızlı büyüsek dış açık büyüyor, kapatmaya çalışsak işsizlik artıyor. Türkiyenin böyle bir ikilemi var dedi.
Deniz Gökçe, Türkiyenin ana ekonomik meselesini ise Cari açığı büyütmeden ama aynı zamanda işsizliği de artırmadan yüzde 5lik büyümeyi nasıl sağlayabiliriz: Türkiyenin asıl sorusu, ev ödevi budur diye özetledi.
EN SAĞLAM NOKTAMIZ KAMU MALİYEMİZ
Türkiyede krizlerin 10 çeyrekte etkili olduğunu, bunun da 2.5 seneye denk geldiğini ifade eden Gökçe, Bu süre sonunda bir toparlanma sağlanıyor. Bu krizleri atlata atlata kamu maliyesini düzgün tutabilmeyi öğrendik. Kurları tutamıyoruz ama hiç değilse kamu maliyesini sağlam tutmayı öğrendik. Türkiyenin en sağlam noktası kamu maliyesidir. Devlet bir kaç senedir tarihinin en sağlam bütçesini üretiyor. Bizim en tutar yanımız kamu bütçemizdir. Krizlerde ayakta durdurmamızda bu nokta çok etkili oldu. Bu da krizlerde işimize yaradı. Bir Yunanistanın durumuna düşmemizi önledi. 2001 krizinde kredilerin yüzde 45i açıktı. Bu yıl ise oran yüzde 3'e düştü. Bankacılarımız da kimlere kredi vereceklerini öğrendi ifadelerini kullandı.
KUR VE FAİZ AYNI ANDA KONTROL EDİLEMEZ
2013te ABDnin faizleri arttırmasıyla kurların yükselmeye başladığını hatırlatan Gökçe, sözlerini şöyle sürdürdü:
Kurlar yükselince dolar bazında ithalat fiyatlarında artış olmadı ama TL bazında artış yaşandı. Enflasyon yüzde 9a yükseldi. 28.1.2014te de faizler arttı. Kur artışını getiren nedenlerin tekrar etmemesi lazım. Ancak bir ülkede sermaye hareketi serbestse hem kur hem de faizi aynı anda kontrol etmek mümkün değil. Faizi kontrol etmeyelim ama kuru serbest piyasaya bırakalım gibi bir tercih yapıldı.
İŞSİZLİK ARTABİLİR
Tarım dışı işsizliğin yüzde 12.5 düzeyinde yatay konumda seyrettiğini ancak artacak gibi de bir grafik izlediğini söyleyen Gökçe, enflasyon konusunda ise Türkiyede hep yeşil biberden örnek verilir ama Türkiyede enflasyonun göstergesi gıda ve alkolsüz içecek fiyatları, konut kiraları ve ulaşım giderleridir. Enflasyonu bunlar belirler. Bunların fiyatı düşerse enflasyon iner, çıkarsa enflasyon yükselir. diye konuştu.
TEKNOLOJİK ÜRÜNLERE YÖNELMELİYİZ
Gökçe, 1994te milli gelirin yüzde 4ü kadar olan dış açığın 2010larda yüzde 10a gerilediğini,2016da yüzde 5lere iner diye ümit ettiğini kaydetti. Ne yapmalıyız? sorusunun yanıtını verirken de İnsan unsuruna önem vermeliyiz. İnsanımızın teknoloji bilgisini arttırarak daha teknolojik katma değeri yüksek ürünlere yönelmeliyiz. Tasarrufu yaygınlaştırmalıyız dedi.
AKMERKEZDE HERKES BANA DOLARI SORUYOR
Gökçe, doların seyri ile ilgili bir soruyu yanıtlarken de Akmerkezde herkes bana dolar kaç lira olacak diye soruyor. Bilsem gider spekülasyon yapar, bütün paramı dolara yatırırım. Bunu kimse bilemez. Ancak bundan sonra da 2 binin altına düşecek hayalini kurmayalım. diye konuştu.
DENGELERİ ABD VE ÇİN BELİRLEYECEK
Deniz Gökçe, dünyadaki ekonomik dengeleri ise ABDnin faiz artırımı, büyüme hızının düşmesi ve doların değerlenmesi ile dünyanın en büyük alıcısı konumundaki Çinde büyüme hızının yavaşlamasının etkilerinin belirleyeceğini bildirdi.
Gökçe, Dünyada borçlar 200 trilyon dolar civarında bu dev bir borç yükü yakın zamanda ABDnin faizi artıracak, dolar da artacak, büyüme ise yavaşlayacak. ABDde büyüme 2014te yüzde 3e düştü. Çinin büyümesi azaldı. Yüzde 6.5lara düştü. Satın aldığı emtiayı da azalttığı için bu malı aldığı gelişen ülkeler sıkıntıya giriyorlar. Rusyanın petrol fiyatları düşmesi nedeniyle sıkıntılı.Dünya genel olarak yüzde 3.1, gelişmiş yani zengin ülkeler yüzde 2, gelişen ülkeler ise yüzde 4 oranında büyüyorlar. Oysa bu normal değil. Normal olan zengin ülkelerin daha fazla büyümesiydi. Dünyanın en zengin petrol rezervlerine sahip olan Venezüellada büyüme rakamları eksi 10. Bu normal bir durum değil. Dünyada böyle sıkıntılar var. Özetle dünya pekiyi durumda değil" diye görüş belirtti.