Çıtırık'tan Köy Enstitülerinin 74. kuruluş yıldönümü açıklaması
Köy Enstitülerinin kuruluşunun 74. yıldönümü nedeniyle Adana Barosu Başkanı Avukat Mengücek Gazi Çıtırık, basın açıklaması yaptı.
Adana Baro Başkanı Av. Mengücek Gazi Çıtırık'ın açıklaması şöyle:
"17 Nisan 1940 günü TBMM'de kabul edilen 3803 sayılı yasa ile Köy Enstitüleri kurulmuştur. Yasanın gerekçesinde ziraat işlerine elverişli arazisi bulunan yerlerde, köy öğretmenleri ve köyde yaşayan diğer meslek erbaplarını yetiştirmek, ziraat işlerinin de bilimsel yöntemlerle yapılması amaçlamıştır.
Köy Enstitüleri tarafından, köy halkının kültürünü yükseltmek, sosyal hayata uyum sağlamasını ve ekonomik gücünü artırmak için ziraat, sanat, teknik alanlarda örnek sayılabilecek işler gerçekleştirilmiştir. Köylünün üretimini artırmayı, ürünlerinin hak ettiği değeri ile satılabilmesi için girişimlerde bulunmayı ve daha birçok konuda Köy Enstitüleri her zaman onlara yardımcı bir kurum idi.
1 Mart 1922 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde konuşan Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk ; "Bu yurdun gerçek sahibi toplumumuzun büyük çoğunluğunu oluşturan köylüdür. İşte bu köylüdür ki, bugüne kadar bilgi ışığından yoksun bırakılmıştır. Bundan ötürü bir yandan bilgisizliği gidermeye çalışırken, öte yandan da yurt çocuklarını toplumsal ve ekonomik alanlarda etkin ve üretken kılmak için gerekli olan bilgileri öğretme yaklaşımı ulusal eğitimimizin temelini oluşturmaktadır" sözleriyle Cumhuriyeti kuran kadrolar Türkiye'nin köy gerçeğini niteliksel ve niceliksel boyutları ile gördüklerinden, yoksulluk, doğal afetler ve savaşlar nedeniyle harap ve bitap düşmüş olan köylülerimizi yeniden canlandırmak ve toplumsal yaşama hızla entegre edebilmek için bu proje yaşama geçirmiştir.
Osmanlı İmparatorluğundan devralınan alınan miras sonucunda, nüfusun büyük bir çoğunluğunu köylerde yaşayan insanlar oluşturmaktaydı. Aynı zamanda üretimi de köylüler gerçekleştirmekteydi. Cumhuriyetin kuruluş yıllarında işçi sınıfının ve burjavazinin yeterince gelişmemiş olmasından dolayı, Cumhuriyeti kuran kadrolar üretici sınıf konumundaki köylülüğe dayanmaktaydılar. Aynı zamanda tarımsal üretimi artırmak, okur-yazarlık oranı son derece düşük seviyedeki köylü yurttaşlarımızın eğitim düzeylerini yükselterek, hayata bakışlarını değiştirmek amacıyla bu köklü adım atılmıştır. Ancak zaman içerisinde Köy Enstitülerinin Bolşevik yuvası olduğu, kız ve erkek öğrencilerinin birlikte eğitim almaları nedeniyle fuhuş yatağı olarak nitelendiği ve din elden gidiyor şeklinde dönemin egemen güçleri tarafından ortaya atılan iddialarla karalama kampanyaları başlatılmıştır.
Bu kampanyaların sonucunda toplumu dönüştürmede önemli rol üstlenen bu kurumlar, öngörüsü olmayan, çıkarları zedelenen, köyde yaşayan yurttaşların bilinçlenmesinden korkan zihniyet tarafından yok edilerek, tarihin derinliklerine salınmıştır.
Köy Enstitülerinin kuruluş ve geliştirilmesinde emeği ve mücadelesi olan başta Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Milli Eğitim eski Bakanı Hasan Ali Yüceli ve İlköğretim Okulları Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguçu rahmet ve saygıyla bir kez daha anıyoruz. Kamuoyuna saygıyla sunarız."