Çukobirlik tekrar aktif hale gelmeli
Seyhan Ziraat Odası Yönetim Kurulu Üyesi Yaşar Özkan, ortaklarının ürününü satın alarak onları serbest piyasa koşulları ve haksız rekabetten korumak olan Çukobirlikin tekrar aktif hale gelmesi gerektiğini söyledi.
Avrupa Birliği genelinde bulunan toplam 125.000 kooperatifin, 32.000ini tarımsal kooperatiflerin oluşturduğuna dikkat çeken Özkan, Çukobirlik, Türkiyede Mithat Paşa tarafından kurulmuş olan Memleket Sandıkları ile başlayıp Cumhuriyet döneminde gelişim gösteren kooperatifçilik hareketinin en önemli yapı taşıdır. 1940 yılında Çukurova bölgesinde pamuk üreticilerinin ürünlerini değerlendirmek ve üreticiye destek sağlamak amacı ile Adana, Ceyhan ve Tarsus Tarım Satış Kooperatiflerinin bir araya gelerek, 275 ortakla oluşturdukları bir kooperatifler birliğidir
TÜRKİYENİN ÖNEMLİ KOOPERATİFLERİ NEDEN BU HALE GELDİ?
Çukobirlikin piyasadan çekilmesi ile birlikte tarımsal sanayinin gerilediğini, tarımsal istihdamın azaldığını ve bunun sonucunda Adana ekonomisinin Türkiyede 4. sıradan 26. sıralara gerilediğini belirten Özkan, Türkiyenin pamuk üretiminde ve ihracatında etkili olmasında piyasada önemli bir denge unsuru olan Çukobirlik, Antbirlik, Tariş gibi kooperatiflerinde payı bulunmaktaydı. Ancak zaman içerisinde bilinçli siyasi tercihlerle bu kooperatifler işlevsizleştirilmiş ve piyasada denge unsuru olunmasının önüne geçilmiş, meydan tüccarlara bırakılmıştır. Örneğin, 2002 yılında Türkiyede üretilen pamuğun Çukobirlik % 5.10unu, Antbirlik% 1,32sini, Tariş % 13ünü alırken, 2015 yılında Çukobirlik % 0,8, Antbirlik % 0,9unu, Tariş % 1,1lik bir alım yapmıştır. Özetle bu üç kooperatifin pamuk alım piyasasındaki payı 2002 yılında % 19,42 iken 2015 yılında % 2,8 olmuştur. O çok övülen Avrupa Birliği kooperatiflerden geçilmezken Türkiyenin önemli kooperatifleri neden bu hale gelmiştir? Burada bilinçli siyasi bir tercih bulunmaktadır.
ÇUKOBİRLİK FAALİYET ALANINA MISIRI DA EKLEMELİ
Pamuk ekim alanlarının daralmasıyla Türkiyede mısır üretiminin 1980lerden sonra Akdeniz Bölgesine kaydığına vurgu yapan Özkan, Türkiyenin mısır üretimi son 10 yılda yüzde 52 oranında artarak 6 milyon tonun üzerine çıktı. 2006da 3,8 milyon ton olan mısır üretimimiz 2015 yılında 6,4 milyon tona ulaştı. Bu gelişmeleri de dikkate alarak Çukobirlikin boşta olan depolarını da aktif hale getirerek faaliyet alanına mısırı da eklemelidir
ADANANIN ÇUKOBİRLİKE İHTİYACI VAR
Bölgemiz çiftçisi açısından Çukobirlikin çok önemli bir üretici kooperatifi olduğuna da değinen Özkan sözlerini şöyle sürdürdü: Siyasi tercihler koca bir kuruluşun birçok fabrikasını atıl ve içler acısı hale getirmiştir. Türkiye şuan ürettiği kadar pamuk lifini ithal etmektedir. Adana tekrardan pamuk açısından eski günlerine dönmelidir. Bunun içinde kooperatifleşmeye ve Çukobirlike gereken önem verilmeli, bu yönde politik adımlar atılmalıdır. Çünkü Adananın Çukobirlike, Türkiyenin de Adanaya ihtiyacı vardır.