Ergenle ilişkilerde altın kurallar

Psikolog Dilber Demir Baydar, ergenlik çağındaki gençlere karşı dikkat edilmesi gereken 10 maddeyi sıralıyor. ‘Ergeni hafife almak’ ve suçlamak’ yapılmaması gerekenlerin başında geliyor.

Zorlu bir süreç olan ergenlikte hem ailelere hem de öğretmenlere büyük sorumluluklar düşüyor. Ergeni hafife almak ve suçlamak, uzak durulması gereken davranışların başında geliyor. Erken gelişenlerde aşırı güven ve saldırganlık, geç gelişenlerde ise güvensizlik ve kıskançlık duyguları gelişebiliyor. Medical Park Tarsus Hastanesi’nde görevli Psikolog Dilber Demir Baydar, ergenlere karşı dikkat etmesi gerekenleri 10 maddede sıraladı.

3 DÖNEMDEN OLUŞUYOR

Yetişkinliğe ilk adım olan ergenlik (puberte), kızlarda 12-13, erkeklerde ise 13-14 yaşlarında ortaya çıkıyor. Ergenlik dönemini tek bir dönem olarak ele almamak; ön ergenlik, orta ergenlik ve ileri ergenlik olmak üzere 3 dönemde incelemek gerekiyor. Medical Park Tarsus Hastanesi Psikoloğu Dilber Demir Baydar’a göre, hem aile hem de eğitimci olarak her dönemin özelliklerini bilmek büyük önem taşıyor.

BUNLARI SAKIN YAPMAYIN

Zorlu bir süreç olan ergenlikte, hem ailelerin hem de eğitimcilerin üzerine düşen sorumluluk da büyük. Psikolog Dilber Demir Baydar ergen ailelerinin ve eğitimcilerin 10 temel davranıştan kaçınması gerektiğini vurgularken bunları şöyle sıralıyor:

1-Öğrenciler arasında fiziksel karşılaştırma, hafife alma, eksik bulma ve suçlama yapılmamalı.

2- Fiziksel olarak öğrencilerin gösterişli olup olmaması öğretmenlerin değerlendirmelerine etki etmemelidir.

3- Öğrencilerin yapmaları gereken etkinliklerin, onların kritik dönemlerine, hazır bulunuşluklarına uygun olup olmadığına dikkat edilmelidir.

4- Çocukların bu dönemde, özellikle bazı hareket becerilerinde yetersizlikler göstermeleri doğal karşılanmalı ve geliştirilmeleri sağlanmalıdır.

5- Çocuk ve gençlere yönelik uyarı ve yönlendirmeler, onların fiziksel gelişim dönemlerinin  özelliklerine uygun olmalıdır.

6- Ergenlerin fiziksel gelişimleri konusunda öğretmenler ve veliler ciddi bilgi sahibi olup, onların sorunlarını önemsemelidirler.

7- Sınıfta cinsel konular anlatılırken orta yol bulma hususunda duyarlı olmak gerekir.

8- Sınıftaki öğrencilerin fiziksel konularda birbirleriyle alay etmelerinin önüne geçmek gerekir.

9- İlköğretimden itibaren kız ve erkeklerin uygun cinsel roller sergilemelerine duyarlı olunmalı.

10- Fiziksel motor gelişmede yoğun bireysel ayrılıkların olduğu bilinmeli ve onlarla ilişkiler de bu husus her zaman göz önünde tutulmalıdır.

HANGİSİ NORMAL, HANGİSİ DEĞİL?

Psikolog Dilber Demir Baydar, ergenlerin bazı davranışlarının ‘normal’ olduğunu ve anlayışla karşılanabileceğini, ancak bazı davranışları için uzman desteği almak gerekebileceğini belirtiyor. Baydar, bu davranışları şöyle gruplandırıyor:

-Normal davranışlar:

Okul için yapması gerekenlerle ilgili tüm sorumluluğu üstüne almak.

Kendini aynı cinsten olan ebeveynle özdeşleştirir.

Hatalarından ders alır.

Mantıksız kurallara kızar ve bunu dile getirir.

Bazen çok özenli ve duyarlı, bazen tam aksi olur.

Ailesiyle bağları gevşerken, arkadaşlarıyla artar.

Yanlış davranışlarının sonunda samimice pişman olur.

Rahatlıkla değişik duygularını ifade eder.

Biraz dağınık, biraz derli topludur.

Görüntü ve davranışları ergenlere özgüdür.

Sevildiğine inanır, benlik saygısı yüksektir.

-Normal olmayan davranışlar:

Okul ile ilgili her şey için endişelenmeyi anne babasına bırakır.

Kendini karşı cinsten kişiyle özdeşleştirir.

Aynı hataları tekrarlar.

Mantıksız kuralların ya hepsine karşı çıkar veya hepsine boyun eğer.

Hiç kimseyi önemsemez ve değer vermez.

Arkadaşlarına ilgisi az, anne babasına çoktur.

Pişmanlık duymaz, suçu başkasına atar.

Değişik duygularını ya ifade etmez ya da sadece iyi olanları söyler.

Aşırı derecede derli-toplu ve dakik olur; adetlere uyar.

Görüntü ve davranış konusunda ebeveynlere uyar.

Sevilmediğine ve değerinin olmadığına inanır.