"Tarıma 17 milyar liralık yatırım yapılacak"

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2012 yılında 14,8 milyar lira olan tarıma yatırımın gelecek yıl 17 milyar liraya dayanacağını bildirerek, “2014 yılında 7 milyar 845 milyon lirası kamu, 9 milyar 129 milyon lirası özel sektör olmak üzere tarıma 16 milyar 975 milyon liralık yatırım yapılacak” dedi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, 2012 yılında 6 milyar 429 milyon liralık kamunun tarıma yönelik sabit sermaye yatırımın, 2013 yılında yüzde 10,6 artışla 7 milyar 113 milyon liraya çıkmasının beklendiğini, bu rakamın 2014 Programı’nda, 2014 yılında yüzde 10,3 artışla 7 milyar 845 milyon lira olmasının öngörüldüğünü belirtti.

Özel sektörün tarıma yönelik sabit sermaye yatırımlarının 2012 yılında 8 milyar 360 milyon lira olduğunu vurgulayan Bayraktar, bu rakamın 2013 yılında yüzde 1 artışla 8 milyar 444 milyon liraya çıkacağının tahmin edildiğini bildirdi. Bayraktar, 2014 Programı’na göre 2014 yılında özel sektörün tarıma yönelik sabit sermaye yatırımlarının yüzde 8,1 artışla 9 milyar 129 milyon lira olacağı tahmininde bulunulduğunu kaydetti.

 

-2014 yılında tarıma yönelik sabit sermaye yatırımları yüzde 9,1 artacak-

 

Şemsi Bayraktar, 2012 yılında tarıma yönelik sabit sermaye yatırım toplamının 14 milyar 789 milyon lira olduğunu, bu rakamın 2013 yılında yüzde 5,2 artarak 15 milyar 557 milyon liraya, 2014 yılında ise yüzde 9,1 artarak 16 milyar 975 milyon liraya ulaşacağının tahmin edildiğine dikkati çekti.

Bayraktar, şunları kaydetti:

“Gelecek yıl, kamu sabit sermaye yatırımlarının yüzde 10,4’ü, özel sektör yatırımlarının yüzde 3,4’ü, toplam yatırımların yüzde 4,9’u tarıma ayrılacak. Yatırımlarda aslan payını yüzde 32,4 ile imalat, yüzde 21,1 ile ulaştırma, yüzde 11,3 ile konut alacak. Turizm yatırımları yüzde 5,7 ile dördüncü, eğitim yatırımları yüzde 5,4 ile beşinci, tarım yatırımları yüzde 4,9 ile altıncı sırada bulunacak. Enerji yatırımları yüzde 4,7, sağlık yatırımları yüzde 3,2, madencilik yatırımları yüzde 2,1 ile tarımı izleyecek. Diğer hizmetlere de yüzde 9,1 oranında pay ayrılacak.”

 

-Potansiyelin hareket geçirilmesi için yatırımların artması gerekiyor-

 

Tarıma yönelik özel sektör yatırımlarının artması gerektiğini, özel sektör yatırımlarında tarımın payının yüzde 3,4’de kalmasının fevkalade yetersiz olduğunu belirten Bayraktar, şöyle devam etti:

“Türkiye, tarımda olağanüstü potansiyelleri barındıran bir ülke, ama bu potansiyelin harekete geçirilmesi için yatırımların artması gerekiyor. Ülkemizde 8,5 milyon hektar teknik ve ekonomik olarak sulanabilir alan var. Ancak bu alanın hala 2,89 milyon hektar alanını, altyapı yatırımları tamamlanmadığı için sulayamıyoruz. Bu Belçika büyüklüğünde bir alan demektir.

Ayrıca, sulanabilir alanlarda da modern tekniklere dönülmesi gerekiyor. Bu da büyük yatırım demektir. Erozyon çalışmaları yapılması, kırsal kalkınma yatırımları yapılması da önemli miktarda kaynağa ihtiyaç gösteriyor. Bundan dolayı tarıma yönelik sabit sermaye yatırımlarının artarak devamı, ülkemizin gıda güvencesi ve güvenliği için önemli.

Tarımda 2023 hedeflerimiz var. 150 milyar dolarlık tarımsal hasıla, 40 milyar dolarlık tarım ve gıda ihracatı hedeflerimiz bulunuyor. O tarihte 85 milyona ulaşacak ülke nüfusunun, 50 milyona ulaşacak turistin doyurulması gerekiyor. Rusya, Kafkasya, Orta Asya, Ortadoğu, Kuzey Afrika, Balkanlar gibi çok büyük bir coğrafyanın tam ortasında yer alıyoruz ve bu bölgede bir gıda açığı var. Bu açığı kapatabilecek ender ülkelerden biri de Türkiye’dir. Bütün bunlar ancak yatırımla olur. Tarıma yönelik yatırımları hızla artırmalıyız.”

 

-Tarıma yönelik kamu yatırımlarının dağılımı-

 

Merkezi yönetim yatırım işçiliği hariç, 2014 yılında tarıma 7 milyar 77 milyon liralık sabit sermaye yatırımı yapılacağını, bu tutarın kamu sabit sermaye yatırımlarındaki payının yüzde 10 olduğunu belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:

“Bu yatırımın 5 milyar 695 milyon lirasını merkezi yönetim, 381 milyon lirasını işletmeci kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT), 223 milyon lirasını döner sermaye ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), 2 milyon lirasını ise özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar yapacak. İller Bankası’nın 2014 yılında tarıma yönelik sabit yatırımı olmayacak. Mahalli idareler hariç kamu sabit sermaye yatırımlarında tarıma yapılanların payı yüzde 13,3’ü buluyor.

Mahalli idareler de 776 milyon liralık tarım sabit sermaye yatırımı yapacak. Tarıma yatırımın mahalli idarelerin toplam yatırımları içindeki payının yüzde 3,34’te kalması nedeniyle toplam kamu yatırımlarında tarımın payı yüzde 10’a düşüyor.”

 

-Örgütlenme ve pazarlama en önemli konulardan biri-

 

Bayraktar, tarıma yatırım artıkça, verimliliğin, üretimin, kalitenin artacağını, bunun da tarımsal hasılanın ve ihracatın artmasına neden olacağını bildirdi. Şemsi Bayraktar, uluslararası piyasada vahşi bir rekabetin yaşandığını, tarımsal alanlarının sınırına gelmiş Türkiye’nin kaliteyi, verimliliği artırmaktan başka bir çaresinin olmadığını belirterek, “Örgütlenme ve pazarlamanın da en önemli konulardan biri olduğunu unutmamak gerekir. Pazarlayamadıktan sonra üretmenin bir anlamı da yok” dedi.

Sektörlere yapılacak sabit sermaye yatırımları ve payları şöyle:

 

Sabit Sermaye Yatırımlarının Sektörel Dağılımı: (Cari fiyatlarla milyon lira)

 

 

2012

2013 (2)

2014 (3)

 

Kamu

Özel

Toplam

Kamu

Özel

Toplam

Kamu

Özel

Toplam

Tarım

6 429

8 360

14 789

7 113

8 444

15 557

7 845

9 129

16 975

Madencilik

1 295

3 939

5 234

1 752

4 484

6 236

2 007

5 191

7 198

İmalat

483

96 908

97 391

597

98 645

99 243

855

110 838

111 693

Enerji

3 584

10 026

13 610

3 873

11 601

15 474

3 692

12 543

16 234

Ulaştırma

22 930

41 844

64 773

28 295

43 478

71 773

22 978

49 773

72 751

Turizm

415

15 894

16 309

491

17 605

18 097

668

18 792

19 460

Konut

794

33 967

34 762

900

34 226

35 126

909

38 094

39 002

Eğitim

8 511

4 754

13 265

10 663

5 328

15 991

12 232

6 212

18 444

Sağlık

3 165

5 560

8 725

3 769

5 964

9 733

4 086

7 018

11 103

Diğer Hizmetler

12 504

9 781

22 285

17 130

10 180

27 311

20 374

11 115

31 489

TOPLAM

60 108

231 033

291 141

74 585

239 956

314 541

75 645

268 705

344 350

 

 

Sabit Sermaye Yatırımlarının Sektörel Dağılımı: (Cari fiyatlarla, yüzde dağılım)

 

 

2012

2013 (2)

2014 (3)

 

Kamu

Özel

Toplam

Kamu

Özel

Toplam

Kamu

Özel

Toplam

Tarım

10,7

3,6

5,1

9,5

3,5

4,9

10,4

3,4

4,9

Madencilik

2,2

1,7

1,8

2,3

1,9

2,0

2,7

1,9

2,1

İmalat

0,8

41,9

33,5

0,8

41,1

31,6

1,1

41,2

32,4

Enerji

6,0

4,3

4,7

5,2

4,8

4,9

4,9

4,7

4,7

Ulaştırma

38,1

18,1

22,2

37,9

18,1

22,8

30,4

18,5

21,1

Turizm

0,7

6,9

5,6

0,7

7,3

5,8

0,9

7,0

5,7

Konut

1,3

14,7

11,9

1,2

14,3

11,2

1,2

14,2

11,3

Eğitim

14,2

2,1

4,6

14,3

2,2

5,1

16,2

2,3

5,4

Sağlık

5,3

2,4

3,0

5,1

2,5

3,1

5,4

2,6

3,2

Diğer Hizmetler

20,8

4,2

7,7

23,0

4,2

8,7

26,9

4,1

9,1

TOPLAM

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0

100,0